راهنمای جامع تحصیل در خارج از کشور 2024

تحصیل در خارج از کشور 

هر ساله دانشجویان زیادی از سراسر کشور برای ادامه تحصیل به خارج از کشور سفر می‌کنند. دانشجویان ایرانی با دلایل و انگیزه‌های مختلفی به ادامه تحصیل در خارج از کشور علاقه‌مند می‌شوند. برخی از  مهمترین و فراگیرترین انگیزه‌های دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور عبارتند از:

• محدودیت در انتخاب شغل دلخواه در ایران
• پذیرش محدود در دانشگاه‌های معتبر کشور
• ضعف منابع علمی کشور
• بهره مندی از شرایط مناسب دانشگاه های خارجی
• استفاده از امکانات و ظرفیت های علمی دانشگاه ها
• فراهم کردن شرایط زندگی و شغلی مناسب
• نبود فضای آموزشی و پژوهشی مناسب در کشور

تحصیل در خارج از کشور از این رو دارای اهمیت است که در طی آن فرد تجربیاتی را کسب می‌کند که در صورت تحصیل در وطن از آن تجربیات بی بهره خواهد ماند. تجربه استقلال، افزایش مهارت شغلی، آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم جدید و در نهایت تجربه زندگی در یک کشور جدید به صورت از جمله این تجربیات است. چنانچه شما نیز قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را داشته باشید حتما با پرسش هایی در این زمینه روبه رو خواهید شد. سوالاتی مانند چرا باید برای تحصیل در خارج از کشور اقدام کرد؟ چه کشورهایی می‌توانند بهترین گزینه برای تحصیل در خارج از کشور باشند؟ شرایط عمومی تحصیل در خارج ازکشور چیست؟ مزایای تحصیل در خارج از کشور به چه صورت خواهد بود؟ در این مقاله به صورت مختصر به بررسی و پاسخ به این سوالات خواهیم پرداخت.  

مزایای تحصیل در خارج از کشور

مهم‌ترین مزایای تحصیل در خارج از کشور و مهاجرت تحصیلی شامل موارد زیر است:

1. ­دسترسی به اطلاعات علمی و درسی به روز و متفاوت با داخل کشور: مهاجرت تحصیلی این مزیت و برتری را برای فرد فراهم می‌کند تا به تحلیل و بررسی موضوعات و دروسی بپردازد که در دانشگاه‌های کشور مبدأ به آن پرداخته نمی‌شود.
2. توسعه و بهبود مهارت های زبانی فرد: این شرایط به تمرین توسعه و پرورش مهارت‌های زبانی فرد کمک شایسته‌ای خواهد کرد. قرار گرفتن در محیط یک زبان خارجی و صحبت کردن با افراد به زبان خارجی را می توان بهترین و سریعترین روش برای یادگیری و تسلط بر یک زبان دانست.
3. گسترش روابط بین المللی و مهارت های برقراری ارتباط: تحصیل در خارج از کشور فرصت آشنایی و ارتباط نزدیک را با افرادی از دیگر کشورها را ایجاد می‌کند. این امکان به توسعه روابط و گسترش مهارت‌های بین‌المللی شغلی و حرفه‌ای دانشجویان کمک چشمگیری خواهد نمود.

هدف از تحصیل در خارج از کشور

هدف گذاری را می توان مهم ترین مرحله قبل از شروع هر کار جدی و مهم دانست. از همین رو مهم‌ترین موضوعی که باید قبل از اقدام برای دریافت پذیرش دانشگاه های خارجی به آن پرداخت، مشخص کردن هدف از تحصیل در خارج از کشور است. هدف واژه‌ای کلیدی و کلی است. هدف از تحصیل در خارج از کشور  را  می توان آرمان‌ها، ایده‌ها و انگیزه‌هایی دانست که منجر به هدایت فرد به سمت و سوی تحصیل در خارج می‌شود. انگیزه‌هایی که افراد را به سمت این مسیر سوق می‌دهند می‌توانند در طول زمان دستخوش تغییراتی شوند یا به کلی از بین بروند. به طور قطع انتخاب یک هدف درست نیاز به برنامه ریزی مدون و به دور از خیال پردازی دارد تا آینده درخشانی را برای فرد رقم بزند. به همین دلیل لازم است دانشجویان قبل از هر گونه اقدام برای تحصیل در خارج از کشور هدف خود از انتخاب این مسیر را مشخص نموده و با کارشناسان این زمینه مشورت کنند.

یکی از مهمترین اهداف مهاجرت تحصیلی در سال های اخیر، تحصیل پزشکی در اروپا بوده است. بسیاری از دانش آموزان ایرانی علاقه مند به تحصیل در رشته های بالینی همچون داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی هستند. از این رو سالیانه برخی از دانش آموزان رشته تجربی به دنیال شرکت در آزمون های ورودی پزشکی دانشگاه های خارج از کشور هستند. همچنین برخی دوره پری مدیکال را در کالج های اروپایی می گذرانند تا در آزمون ورودی دانشگاه ها موفق شوند.

امتیازات تحصیل در خارج از کشور

تحصیل در خارج از کشور برای افراد امتیازات ویژه ای را به همراه خواهد داشت. در این بخش از مقاله برخی از مهم ترین امتیازات تحصیل در خارج از کشور برای دانشجویان را مطرح خواهیم نمود:

1- امکان ورود به دانشگاه بدون کنکور در بسیاری از رشته های تحصیلی: این موضوع را می‌توان  یکی از  مهم‌ترین امتیازاتی دانست که فرد را به تحصیل در خارج از کشور تشویق می‌کند. فرد با تحصیل در خارج از کشور بدون دغدغه و استرس کنکور، وارد فضای آموزشی دانشگاه می‌شود. بنابراین از مشکل کمبود ظرفیت پذیرش و یا صرف هزینه‌های گزاف برای کلاس‌های کنکور رهایی می‌یابد. زیرا در بسیاری از کشورهای دنیا بسیاری از دانشگاه‌های برتر به آزمون و کنکور احتیاجی ندارند و دانشجویان با توجه به علاقمندی خود و با داشتن سرمایه کافی، در رشته مورد نظر خود مشغول به تحصیل می‌شوند. در واقع انتخاب آگاهانه رشته و دانشگاه مناسب در تحصیل در خارج زمینه ساز کسب مدارج علمی بهتر برای فرد خواهد بود.

2- آشنایی با زبان و فرهنگ های جدید: آشنایی با زبان و فرهنگ ملل مختلف را می‌توان از جمله امتیازات تحصیل در خارج از کشور قلمداد کرد. امروزه زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی و کلید ارتباط کلامی شناخته شده است. از این رو با تحصیل در خارج از کشور و یادگیری و تسلط بر یک زبان دیگر امکان بهره مندی از مزایای فراوانی مانند استخدام در شغل های بهتر را برای فرد فراهم می‌شود. آشنایی فرد با فرهنگ ملل دیگر در طول زمان تحصیل در خارج از کشور به فرد یاری می‌رساند نگاه خویش را در مورد مسائل گوناگون زندگی توسعه دهد و به شناخت کامل‌تری از افراد با ملیت‌های متنوع برسد.

3- بالا رفتن اعتماد به نفس و تقویت مهارت‌های فردی: افزایش اعتماد به نفس و بهبود مهارت‌های فردی با تجربه زندگی مستقل و به دور از وطن و خانواده، امتیاز دیگری از که دانشجویان با تحصیل در خارج از کشور از آن بهره‌مند می‌شوند. با زندگی مستقل در خارج از کشور فرد می‌آموزد که به تنهایی بر مشکلات غلبه کند و به خودشناسی بیشتری برسد. به عبارت دیگر افراد با تجربه زندگی و شرایط تحصیل در خارج از کشور، در مقابل مسائل و مشکلات زندگی پخته‌تر و مقاوم‌تر می‌شوند.

4- داشتن فرصت‌های شغلی بهتر: یکی دیگر از امتیازات برجسته تحصیل در خارج ازکشور، کسب فرصت‌های شغلی بهتر است. انتخاب صحیح دانشگاه و رشته مناسب در خارج از کشور، کسب تجارب بین‌المللی و تسلط بر یک زبان دیگر همه و همه به افراد تحصیل کرده در خارج از کشور این شانس را می‌دهد که  به بهترین و مناسب‌ترین موقعیت‌های شغلی دست پیدا کنند.

مشکلات تحصیل در خارج از کشور

تحصیل در خارج از کشور با وجود داشتن امتیازات و مزایای بسیار،  مانند هر موقعیت ارزشمند دیگری خالی از مشکلات و چالش ها نخواهد بود. در این قسمت از مقاله به مهمترین مشکلات و چالش‌های تحصیل در خارج از کشور اشاره خواهیم کرد.

1. احساس غربت و دلتنگی: اولین موضوعی که به عنوان مشکل تحصیل در خارج از کشور می‌توان به آن پرداخت، احساس دلتنگی و دشوار بودن زندگی در غربت به خصوص برای ایرانیان است. زیرا ایرانیان غالبا انسان‌هایی عاطفی هستند و وابستگی عاطفی و خانوادگی زیادی  دارند.  البته میزان این احساس و مشکلات ناشی از آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. وجود بستگان و آشنایان و دوستان در کشور مقصد از جمله عواملی است که می‌تواند میزان احساسات منفی ناشی از غربت را تا حد چشمگیری کاهش دهد.
2. هزینه‌های بالای زندگی و تحصیل در خارج از کشور: مشکل هزینه‌های بالای زندگی و تحصیل در خارج از کشور، دیگر چالشی است که می تواند سدراه افراد در مسیر تحصیل در خارج از کشور شود. هرچند با استفاده از امکانات بورسیه تحصیلی می‌توان هزینه‌ها را به صورت چشمگیری کاهش داد.
3. چالش یادگیری زبان کشور مقصد: یکی از چالش های پیش روی متقاضیان تحصیل در خارج از کشور یادگیری زبان کشوری است که به آن مهاجرت می کنند.
4. پروسه اخذ ویزای تحصیلی: قبل از مهاجرت تحصیلی، آماده سازی مدارک لازم برای اخذ ویزای تحصیلی از چالش های مهاجرت تحصیلی است. پروسه وقت سفارت، دارالترجمه و طولانی بودن پاسخ تائید و عدم تائید ویزای تحصیلی از بخش های پیچیده می باشد.

 بهترین کشورها جهت تحصیل در خارج از کشور

داوطلبان تحصیل در خارج از کشور به دنبال شرایط ایده‌ال و عالی برای گذران اوقات دانشجویی و بعدها اقامت دائم خود هستند. انتخاب بهترین کشورها جهت تحصیل در خارج از کشور به عوامل گوناگونی وابسته است. از جمله:

• هدف فرد از تحصیل در خارج
• دسترسی به ویزا بویژه اخذ ویزای تحصیلی شینگن
• کسب فرصت های شغلی و اخذ اقامت دائم
• استاندارهای آموزش عالی در کشور مقصد
• ویژگی‌ها و تناسب فرهنگی و شخصیتی مردم کشور مقصد و زادگاه دانشجو
• رشته مورد نظر دانشجو برای ادامه تحصیل
• بودجه ای که فرد برای ادامه تحصیل در اختیار دارد
• سطح دانش زبان انگلیسی فرد
• نیاز و عدم نیاز به ارائه مدرک زبان انگلیسی
• ارائه و عدم ارائه بورسیه تحصیلی در کشور و دانشگاه مقصد

با توجه به موارد بالا و تجربه متقاضیان زیاد ایرانی در کشورهای مختلف از نظر تحصیل، ویزا، هزینه‌های تحصیل و زندگی، کشورهایی همچون آلمان، اتریش، ایتالیا، روسیه، ترکیه، مجارستان، لهستان، جمهوری چک و … از گزینه‌های ایرانیان جهت ادامه تحصیل در خارج از کشور است.

شرایط عمومی تحصیل در خارج از کشور

منظور از شرایط عمومی تحصیل در خارج از کشور، شرایطی است که داشتن آن‌ها برای ادامه تحصیل در همه کشورها و دانشگاه‌ها ضرورت دارد. علاوه بر شرایط عمومی، کشورها و دانشگاه‌های مختلف شرایط خاص خود را برای پذیرش دارا هستند. شرایط عمومی تحصیل در خارج از کشور عبارت است از:

• داشتن سابقه تحصیلی در مقاطع متوسطه نظری یا فنی حرفه ای و مدرک پیش دانشگاهی برای تحصیل در مقطع کارشناسی- به طور معمول گذراندن 12 سال تحصیل در ایران و اخذ دیپلم 12 ساله
• دارا بودن مدرک کارشناسی معتبر برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد
• داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر برای تحصیل در مقطع دکتری
• دارا بودن تمکن مالی برای پرداخت هزینه‌های ادامه تحصیل در خارج از کشور ( از جمله هزینه بررسی مدارک و صدور پذیرش توسط دانشگاه، هزینه صدور روادید تحصیلی به سفارت، هزینه هتل یا اقامت گاه دانشجویی و هزینه بلیط رفت و برگشت به کشور مقصد)

مدارک لازم جهت اخذ پذیرش تحصیل در خارج از کشور

رزومه شخصی فرد متقاضی ادامه تحصیل در خارج  شامل:

• سوابق تحصیلی، علمی- تحقیقاتی، ورزشی و شغلی
• ترجمه گواهی آخرین مدارک تحصیلی و ریزنمرات برحسب مورد با تایید وزارت دادگستری و وزارت امور خارجه
• پاسپورت معتبر با حداقل 6 ماه اعتبار + کپی صفحات پاسپورت
• ترجمه شناسنامه برحسب مورد

تحصیل رایگان در خارج از کشور

بدون شک دانشجویان زیادی مایل هستند تا از فرصت بی نظیر تحصیل رایگان در خارج از کشور بهره‌مند شوند. امروزه کشورهای زیادی در جهان هستند که دانشجویان می‌توانند تحصیلات خود را در آنجا به صورت رایگان ادامه دهند یا حداقل با پرداخت هزینه کمتری موفق به کسب مدرک علمی شوند. کشورهای اروپایی را می‌توان به دلیل برخورداری از کیفیت بالای زندگی و همین طور طبیعت بکر و تماشایی و نیز سیاست‌های آزادی خواهانه و نظام آموزشی قوی بهترین مکان برای استفاده از شرایط تحصیل رایگان دانست.

کشورهایی مانند دانمارک، فنلاند، ایسلند، آلمان و اتریش هرکدام امکان تحصیل رایگان در خارج از کشور را فراهم کرده‌اند. اما آنچه مهم است گذشته از صرف هزینه برای تحصیل در خارج از کشور، توجه به حفظ سطح کیفی آموزش و رتبه بندی دانشگاه‌ها حتی با شرایط رایگان است. گاها برای متقاضیان ادامه تحصیل در خارج از کشور این سو برداشت ایجاد می‌شود که شاید با تحصیل رایگان در خارج از کشور تفاوت کیفیتی در مقایسه با سایر دانشگاه‌هایی که این مزیت را ندارند به وجود بیاید. اما باید اذعان کرد که هیچ گونه اختلاف کیفیتی در ارائه خدمات و آموزش‌های تحصیلی رایگان و غیر رایگان در خارج از کشور وجود ندارد.

محدودیت سنی تحصیل در خارج از کشور

قبل از بررسی این مساله باید با اصطلاح ” گپ تحصیلی” آشنا شوید و اینکه جه تاثیری در روند دریافت پذیرش تحصیلی دانشگاه دارد. گپ تحصیلی به فاصله زمانی از آخرین مدرک تحصیلی دریافتی توسط دانشجو گفته می‌شود. یعنی هرچقدر این فاصله زمانی افزایش یابد مسلما سن دانشجو بالا رفته و شرایط دریافت پذیرش تحصیل در خارج از کشور برای او سخت‌تر خواهد بود. گپ تحصیلی بین 2 تا 5 سال از آخرین مدرک تحصیلی، قابل توجیه است و بیش از این مقدار ممکن است برای پذیرش تحصیل در خارج از کشور درخواست ادامه تحصیل متقاضی مشکل ساز شود. این موضوع بویژه برای تحصیل پزشکی در خارج از کشور بسیار اهمیت دارد. بهترین رنج سنی تحصیل پزشکی بین 18 الی 22 سال است.  شرط سنی و فاصله تحصیلی دو موضوع متفاوت اما قابل ربط به تحصیل در خارج از کشور هستند. به بیان دیگر از دو زاویه این مقوله قابل توجه است:

 یک: شرایط پذیرش تحصیلی دانشگاه

 دو: شرایط صدور ویزای تحصیلی توسط سفارت و کنسولگری

گپ تحصیلی زیاد و سن بالای متقاضی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، نشان می‌دهد فرد آمادگی لازم برای قرارگیری در فضای آموزشی را ندارد و میزان موفقیت  فرد در دوره های تحصیلی کاهش می‌یابد. البته این مساله نسبی است و نمی‌توان به طور قطع در مورد آن نظر دارد. بنابر آخرین آمار و اطلاعات ارائه شده در این زمینه، شرط سنی و محدودیت آن از معیارهای اصلی برخی از کشورها برای پذیرش دانشجویان بین‌المللی نیست. بلکه به عنوان اخرین معیارهای تصمیم گیری برای رد یا صدور نامه پذیرش تحصیلی و ویزای شینگن فرد است. پذیرش یا رد تقاضای ادامه تحصیل فرد در خارج اغلب  براساس رزومه و شرایط تحصیلی دانشجو و سوابق کاری وی خواهد بود. بهترین شرایط تحصیل در خارج از کشور سن زیر 30 سال است.

 کار و اقامت پس از تحصیل در خارج از کشور

برای بسیاری از افراد هدف از تحصیل در خارج از کشور، کسب اقامت دائم و در نهایت اخد تابعیت دوم در یک کشور دیگر است. که این امر از طریق کار کردن و رد شدن بیمه و پرداخت مالیات در کشور مقصد امکان پذیر خواهد بود. عموما کشورها مدت زمان مشخصی را پس از پایان تحصیل در خارج از کشور خود، در اختیار دانشجویان بین المللی قرار می‌دهند تا بتوانند کار موردنظر را پیدا کنند و جذب بازار آن شوند. هرچقدر نرخ بیکاری در کشور پایین‌تر باشد، استخدام شغلی راحت‌تر خواهد بود. بسیاری از کشورهای اروپایی شرایط مناسبی جهت اخذ اقامت پس از ادامه تحصیل دارند. برای اقدام به تحصیل در خارج از کشور توجه به دو نکته ضروری است:

1. نرخ بیکاری در کشور مقصد: هر چه نرخ بیکاری در کشور مقصد پایین‌تر باشد، شانس کاریابی و اخذ اقامت دائم برای دانشجو جهت تحصیل در خارج از کشور افزایش خواهد یافت.
2. بازار کار رشته تحصیلی دانشجو در کشور مقصد: این موضوع که آینده رشته و شغل فرد جزء مشاغل مورد نیاز کشور مقصد باشد، از جمله عواملی است که شانس اخذ اقامت دائم و تابعیت فرد را افزایش می‌دهد.

توجه به  این دو مورد به فرد کمک می‌کند تا بهترین کشور برای تحصیل در خارج از کشور را پیدا کند و پس از فارغ التحصیلی بدون فوت وقت وارد بازار کار شود. همان طور که گفته شد اخذ اقامت تحصیلی به تنهایی به دریافت اقامت دائم ختم نمی‌شود و برای کسب اقامت دائم یک کشور فرد باید اشتغال پیدا کرده  و بیمه مالیات پرداخت کند.

سخن آخر

تحصیل در خارج از کشور هدفی است که پیش از اقدام برای آن باید جنبه‌های گوناگون آن را مورد بررسی قرار داد. بهترین راه برای کسب آگاهی از بهترین شرایط تحصیل در خارج، مشورت با متخصصان این حوزه است. برای استفاده از مشاوره رایگان، می‌توانید مشاوره رایگان تحصیلی را تکمیل کرده و منتظر تماس کارشناسان این مجموعه باشید.

سوالات متداول

۱-آیا از طریق تحصیل در خارج از کشور می‌توان اقامت دائم دریافت کرد؟

قوانین و مقررات کشورهای مختلف در این خصوص با هم متفاوت است. اما در اکثر کشورها می‌توان از طریق تحصیل و ویزای تحصیلی اقامت دائم دریافت نمود.

۲-آیا امکان اشتغال هم زمان با تحصیل در خارج از کشور وجود دارد؟

پاسخ این سوال بسته به کشور مقصد برای تحصیل و هم چنین مقطع تحصیلی دانشجویان بستگی دارد. معمولا اجازه کار پاره وقت تا سقف 30 ساعت در هفته به دانشجویان داده می‌شود.

۳-آیا برای تحصیل در خارج از کشور شرایط سنی وجود دارد؟

معمولا دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی معتبر برای مقاطع تحصیلی شرایط سنی در نظر می‌گیرند. اما شرایط سنی را نمی‌توان مانعی جدی برای تحصیل در خارج از کشور دانست.

۴- چه عواملی را باید برای انتخاب کشور مقصد برای تحصیل در نظر گرفت؟

عوامل زیادی در انتخاب کشور مقصد برای تحصیل باید در نظر گرفته شوند. رشته تحصیلی و اعتبار دانشگاه مقصد، هزینه تحصیل و زندگی در کشور مقصد، شانس ویزای تحصیلی و برخورداری از تمکن مالی لازم از جمله مهم ترین این عوامل محسوب می گردد‌.

۵-  چگونه می‌توانیم از رتبه بندی دانشگاه‌های خارجی مطلع شویم؟

با مراجعه به سایت معتبر QS World University Rankings می‌توانید از رتبه بندی دانشگاه‌های خارجی مطلع شوید.

6-آیا مدارک تحصیلی اخذ شده در ایران در کشورهای خارجی معتبر هستند؟

بله. مدارک مورد تایید وزارت علوم کشور ایران در اکثر کشورهای خارجی قابل قبول هستند.

7- مدت زمان تحصیل در خارج از کشور چقدر است؟

طول مدت تحصیح در خارج از کشور به مقطع تحصیلی و کشور مقصد برای تحصیل بستگی دارد. به طور میانگین مدت زمان تحصیل در مقطع کارشناسی ۳ تا ۴ سال، کارشناسی ارشد ۱ یا ۲ سال و دکتری تخصصی ۳ تا ۴ سال است.